LES 4.2: Wat wil je uit een gebruikerstest halen?

1 Bepalen van doelstellingen

De meeste websites zijn zo complex dat het niet mogelijk is om bij elke groep gebruikers alle aandachtspunten in een keer te testen. Zelfs al bij een eenvoudige website kan er tijdens een test zoveel tegelijk en snel gebeuren dat belangrijke gebeurtenissen je ontgaan als je van tevoren niet hebt nagedacht waar je op gaat letten. Bij elke gebruikerstest moet je beginnen met na te denken over wat je wilt bereiken met de test, wat zijn je specifieke aandachtspunten? Uit de aandachtspunten volgen dan de specifieke doelstellingen voor de gebruikerstest. Wat zijn eigenlijk doelstellingen en aandachtspunten?

Waarom begin je met aandachtspunten?

Je moet eerst weten wat je wilt testen met de gebruikerstest. In het geval van een bestaande website kan je kijken naar de statistieken. Bijvoorbeeld waarom haken veel mensen af bij het winkelwagentje, waarom wordt de blog maar gemiddeld 30 sec bekeken (terwijl de blog voor gemiddeld 2 minuten staat). Ga zo maar door. Je hebt dus verschillende aanleidingen die je kunt testen.

Misschien begin je helemaal met een nieuwe website en heb je dus geen statistieken of commentaren van gebruikers die je als uitgangspunt kunt gebruiken. Gebruik dan de theorie die je helpen om de focus van de test te bepalen. Één van die theorieën zijn de 5 e’s. Die brengen de eisen van gebruikerservaring in kaart. De 5E’s zijn:

• Effectief: hoe volledig en nauwkeurig het werk of de ervaring is voltooid of de doelen zijn bereikt
• Efficiënt: hoe snel een gebruiker zijn doel kan bereiken
• Engagement/ Eantrekkelijk :D – hoe goed de website de gebruiker in de interactie trekt en hoe fijn de gebruiker website vindt werken.
• Error tolerant: hoe de website fouten voorkomt en de gebruiker helpt om eventuele fouten te herstellen.
• Eenvoudig te leren: Werken de processen eenvoudig (ook de complexe processen), en kan de gebruiker zonder hulp de processen doorlopen.

Op basis van je aandachtspunten ga je doelstellingen formuleren. De doelstellingen helpen je vast te stellen of je website voldoet aan vooraf gestelde richtlijnen. Als je bijvoorbeeld de snelheid wilt testen heb je vast een idee wat in jou ogen (of volgens onderzoek) de gewenste snelheid moet zijn. Dit uitgangspunt neem je op in je doelstelling. Doelstellingen moeten altijd concreet/smart zijn, want dat maakt het mogelijk om na de test te zeggen of de doelstellingen zijn behaald.  

Hoe kan je die E’s vervolgens omzetten in aandachtspunten en doelstellingen?

Effectief

• Aandachtspunt: Kan de gebruiker de taak (noem de gewenste taak) nauwkeurig en volledig uitvoeren?.
• Doelstelling: De gebruiker kan de taak binnen 3 (of ander gewenst aantal) klikken zijn taak uitvoeren.

Efficiënt

• Aandachtspunt: Hoelang duurt het voordat de gebruiker zijn taak (noem de gewenste taak) kan voltooien?
• Doelstelling: De gebruiker kan de taak binnen 30 sec (of ander gewenst aantal) zijn taak uitvoeren.

Engagement/ Eantrekkelijk

• Aandachtspunt: Wordt gebruiker door de content geraakt?
• Doelstelling: De gebruiker beantwoord na het uitvoeren van de taak 3 van 5 controlevragen correct.

Error tolerant

• Aandachtspunt: Is de gebruiker in staat om de fout (noem mogelijke fout) te herstellen tijdens zijn taak?
• Doelstelling: 80% van de gebruikers is in staat om de foutmeldingen te herstellen.

Eenvoudig te leren

• Aandachtspunt: Kan een gebruiker moeilijke, complexe of zelden gebruikte taken uitvoeren (beschrijf de bijpassende taak)?
• Doelstelling: Gebruikers beoordelen het gebruik van de website met gemiddeld een 8 of hoger (cijfer afhankelijk van gewenst uitgangspunt).

Dit is een voorbeeld en kan dus ook anders ingevuld worden. Het is maar net waar de aandacht precies komt te liggen. Wil je bijvoorbeeld weten of de kleuren van de website goed zijn. Dan heb je waarschijnlijk onder Engagement een doelstelling zoals: De gebruikers beoordelen het kleurgebruik gemiddeld met een 8 of hoger.